...
Teken, 'moderne vampieren', 'broeinesten van infecties'... de ziekte van Lyme, "een tijdbom"... Voeg daarbij een groeiende populatie mijten en soms uiteenlopende medische opvattingen, en je hebt een probleem dat op zijn minst onduidelijk is en dat wat meer onderzoek verdient. Hoe dan ook is het belangrijk om het publiek te informeren. Enkele eenvoudige, soms misschien ietwat lachwekkende maatregelen kunnen in feite de dreiging die teken voor onze gezondheid betekenen, substantieel inperken.Lyme-borreliose is een infectieziekte overgedragen door de beet van een teek die besmet is met de bacterie Borrelia burgdorferi sensu lato (sl). De ziekte van Lyme werd in 1972 beschreven in het kleine stadje Lyme, Connecticut, VS, waar bij jonge kinderen een epidemie van artritis woedde. In 1982 legde Willy Burgdorfer het verband tussen de teek en de overdracht van Borrelia burgdorferi stricto sensu (ss) op de mens. Deze bacterie behoort tot de spirocheten, helicoïdale bacteriën, die de oorzaak zijn van ziekten zoals syfilis en leptospirose.Elk jaar worden er 65.000 nieuwe gevallen vastgesteld in Europa en 300.000 in de Verenigde Staten.In Europa is de belangrijkste transmissievector van deze bacterie een teek van het geslacht Ixodes ricinus, die ook andere bacteriën en virussen kan overbrengen, waardoor co-infecties ontstaan. Uit onderzoek van Sciensano in 2017 blijkt dat 14 procent van de teken is geïnfecteerd met B.burgdorferi sl., 7 procent met Rickettsia helvetica en 1,5 tot 2,8 procent met andere pathogenen. Reden waarom hoe eerder een teek wordt verwijderd, hoe kleiner het risico op overdracht van verschillende pathogenen...Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) publiceert op haar website kaarten met de spreiding van de teken (per soort) over Europa: in België vinden we voornamelijk I.ricinus, I.hexagonus en Dermacentor reticulatus.Wanneer door een tekenbeet een infectie werd overgedragen, kan binnen 3 tot 30 dagen een erythema migrans optreden of een grippaal syndroom. Andere veel voorkomende, niet-specifieke symptomen die kunnen optreden, zijn: koorts, vermoeidheid, gewrichtspijn... De bacterie migreert naar de weefsels van het zenuwstelsel, de gewrichten, het hart, de ogen, de hersenen...Sciensano wil echter paniek vermijden en geeft 4 redenen om rustig te blijven:niet elke teek is besmet;een besmette teek draagt de ziekte niet noodzakelijk over;een besmette persoon ontwikkelt niet noodzakelijk de ziekte; ende ziekte van Lyme kan doeltreffend worden behandeld met antibiotica wanneer ze tijdig wordt gediagnosticeerd.Idealiter zouden beten moeten worden vermeden, maar het is moeilijk om uit alle aangetaste gebieden weg te blijven, aangezien 30 tot 50% van de beten in tuinen voorkomen en men boswandelingen moeilijk helemaal kan verbieden...Teken houden van natte en schaduwrijke gebieden, lage vegetatie (hoog gras, bladerentapijt, varens...) en bossen die het voordeel hebben dat ze deze vegetatie combineren met de aanwezigheid van gastheren (knaagdieren, vogels, zoogdieren, reptielen...). Ze kunnen heel lang op de top van een grashalm blijven zitten, wachtend op een warmbloedige gastheer. Eenmaal die gastheer gevonden, gaan ze op zoek naar een sterk gevasculariseerd gebied en hechten zich pijnloos in de huid.In ons land zijn teken overal te vinden en vooral in de provincies Luxemburg, Limburg, Antwerpen en Brabant. Ze zijn het hele jaar door aanwezig, maar slechts actief bij een temperatuur van 7 tot 25°C, van de lente tot de herfst. Wanneer de klimatologische omstandigheden niet langer gunstig zijn, treedt een rustperiode op, de diapause, en wordt hun metabolisme vertraagd en hun ontwikkeling uitgesteld.In de strijd tegen teken begint een idee vorm te krijgen: aangezien 30 tot 50 procent van de beten zich voordoen in privétuinen en parken, waarom dan het risico om gebeten te worden niet verkleinen? Burgers en wetenschappers denken erover na hoe ze deze plaatsen het best kunnen beheren om teken uit te roeien. Bijvoorbeeld door een beroep te doen op de eetlust van kippen en parelhoenders die teken eten, door het verminderen van vochtige en schaduwrijke gebieden, door huisdieren te ontdoen van parasieten (borstelen, insectenwerende middelen en acariciden), maar ook contact met wilde dieren te beperken (hekken, vallen...), door ze te confronteren met hun parasieten (microscopische wormen, entomopathogene schimmels), of zelfs met behulp van pesticiden... Laten we de teken de oorlog verklaren!