...

Leptospirose Leptospirose (ook ziekte van Weil, melkerskoorts of modderkoorts genoemd), een zoönose veroorzaakt door Leptospira interrogans, vormt nog steeds een probleem voor de volksgezondheid in Latijns-Amerika en Azië. De besmetting verloopt door rechtstreeks contact van gekwetste huid (wonde, beet,...) met besmette dieren (ratten, honden, varkens,...) of door het baden in water dat besmet is door de urine van geïnfecteerde dieren. De diagnose is niet eenvoudig omdat het klinisch beeld, dat optreedt na een incubatieperiode van 1 tot 2 of zelfs 3 weken, aanvankelijk slechts gekenmerkt wordt door griepachtige symptomen. Afhankelijk van de verspreiding van de Leptospira bacterie gaat de ziekte na verloop van tijd meerdere organen aantasten (lever, nieren, longen,...). Huiduitslag is daarbij eveneens mogelijk. De diagnose is gebaseerd op biologische en serologische monsters. De behandeling bestaat uit een antibioticakuur (doxycycline indien de bron duidelijk gekend is, penicilline of amoxicilline). Zonder behandeling is een dodelijk afloop mogelijk.Vlektyfus De dreiging van een epidemie van deze ziekte, ook typhus exanthematicus, typhus exanthematicus of typhus epidemicus genoemd, bestaat nog steeds in de Afrikaanse tropen. Besmetting door de ziekteverwekker, Rickettsia prowazeki, gebeurt via een beet van een lichaamsluis die het bloed van een geïnfecteerde patiënt verteerd heeft. De besmette uitwerpselen van de luis komen in het lichaam terecht door te krabben aan de beet of via de slijmvliezen. Het risico op overdracht via de lucht bestaat (verzorgend personeel en laboratoriumpersoneel) aangezien de pathogeen meerdere dagen overleeft in de uitwerpselen van de luis. Na een incubatieperiode, tijdens dewelke de bacteriën zich vermenigvuldigen in de endotheelcellen van de weefsels, ontstaat een klinisch beeld dat bestaat uit een infectieus syndroom (koorts, hoofdpijn, artralgie voornamelijk ter hoogte van de onderste ledematen), neurologische tekens (bewustzijnsstoornissen) en pulmonale symptomen (droge hoest). Huidverschijnselen zijn mogelijk. Een maculeus exantheem begint op de romp en breidt zich verder uit over het hele lichaam, met vrijwaring van het gelaat en de handpalmen en voetzolen. Het verdwijnt na een periode van schilferende huid die een tiental dagen duurt en geen littekens nalaat. Petechiën en purpura zijn eveneens mogelijk. Het herkennen van de huidletsels is niet eenvoudig op een donkere huid. Ook spijsverteringsklachten, neurologische of oftalmologische symptomen of pijn kunnen zich voordoen en de diagnose bemoeilijken. Deze laatste berust op meerdere methoden (sero-immunologische en moleculair biologische laboratoriumdiagnostiek,...) en moet dringend gebeuren bij vermoeden van een epidemie. Indien de diagnose wordt bevestigd is de inname van antibiotica met een goede intracellulaire penetratie noodzakelijk om een definitieve genezing en immunisatie te verzekeren. Niettemin zijn er uitzonderlijke gevallen beschreven waarbij de ziekte herop flakkert. Preventieve maatregelen die moeten worden overwogen: dagelijks verversen van kleding en lakens, aanbrengen van insecticiden (malathion, permethrine,...) op kleding en beddengoed in geval van epidemie.Slaapziekte Menselijke Afrikaanse trypanosomiasis, die woedt in Afrika, wordt overgedragen door een steek van een tseetseevlieg, die besmet werd via een dier of een mens die drager is van de parasiet Trypanosoma brucei (T.b.) gambiense (Centraal- en West-Afrika) of Trypanosoma brucei rhodiense (Oost- en Zuid-Afrika). Op de plaats van de beet treedt een ontstekingsreactie op (een zweer). Daarna verspreidt de parasiet zich via de lymfebanen en de bloedsomloop. Dit stadium wordt gekenmerkt door koorts, hoofdpijn, gewrichtspijn en jeuk. Gezichtsoedeem en huiduitslag vullen het klinisch beeld aan. Op een donkere huid is de huiduitslag evenwel moeilijk zichtbaar. De periode waarna de meest kenmerkende symptomen (slaap- en gedragsstoornissen, gevoelsstoornissen en coördinatieproblemen,...) optreden, varieert. Onbehandeld kent de ziekte een dodelijke afloop. De - complexe - diagnose moet dus zo snel mogelijk worden gesteld. Pentamidine en suramine zijn werkzaam tijdens de eerste fase van de besmetting door respectievelijk T.b. gambiense en T.b. rhodiense. In geval van neurologische tekens wordt melarsoprol en eflornithine gebruikt. Deze moleculen bezitten een toxiciteit die varieert naargelang ze doorheen de bloed-hersenbarrière gaan. Het bestrijden van de vectoren, door gebruik van vallen met insecticiden, is belangrijk.De ziekte van Chagas De Amerikaanse tryponosomiasis, die voornamelijk voorkomt in Zuid-Amerika, wordt overgedragen via de uitwerpselen van de roofwants Triatoma infestans, die besmet is door de eencellige parasiet Trypanosoma Cruzi. Dit soort wantsen dat voorkomt in armere omgevingen, voedt zich 's nachts met menselijk bloed. Wanneer de persoon over de huid wrijft of zich krabt, dringen de uitwerpselen in het lichaam en komt de parasiet in het bloed terecht. In dit stadium zijn de symptomen goedaardig (koorts, spier- of buikpijn,...) en treden niet systematisch op. De eerste ziektetekenen kunnen een huidletsel of een paarsachtige zwelling aan het oog zijn. Daarna evolueert de ziekte naar een chronische fase met aantasting van de hartspier en de spieren van het spijsverteringsstelsel, wat kan leiden tot hartfalen en zelfs tot de dood. De ziekteverwekker kan ook overgedragen worden via voedsel dat besmet is met uitwerpselen van de wants, transfusie met bloed van een besmette persoon, placentaire overdracht van moeder op kind of via prikongevallen. Benznidazole of nifurtimox kunnen de ziekte genezen indien ze tijdig worden toegediend. Bestrijden van de vector (gebruik van insecticiden in de woningen) en opsporing zijn nuttig.www.inrs.fr, www.who.int , umvf.univ-nantes.fr, www.jle.com .