Als tafelplezier ongemak en pijn veroorzaakt...

Wat is de vertering? De spijsvertering is een biologisch proces, waarbij het voedsel wordt afgebroken en omgezet in stoffen, die door de cellen kunnen worden gebruikt, via de wand van de dunne darm worden opgenomen en zo in de bloedbaan komen.De spijsvertering begint in de mond, waar het voedsel wordt vermalen en vermengd met speeksel, waarna het naar de maag wordt gevoerd. Het zure maagsap breekt het voedsel verder af gedurende enkele uren en dan schuift het naar de dunne darm, waar het wordt vermengd met de spijsverteringssappen van de alvleesklier en de galblaas.De voedingsstoffen worden via de darmwand opgenomen in de bloedbaan en worden dan door het lichaam gebruikt. Wat niet wordt geabsorbeerd, wordt vermengd met de dode cellen van de darmwand en komt zo als fecale materie in de dikke darm. De spijsvertering is dus een complex proces dat mechanische, chemische en enzymatische elementen omvat.Spijsverteringsstoornissen zijn meestal te wijten aan een slechte werking en niet aan organische letsels of ziekten. Functionele stoornissen van de maag worden functionele dyspepsie genoemd en functionele stoornissen van de darmen worden prikkelbaredarmsyndroom genoemd.De belangrijkste oorzaken van ongemak zijn te veel eten en een ongepaste voeding. Een te hoge inname van vettige, gesuikerde of gekruide voedingsmiddelen, koffie, alcohol en bruisdrank irriteert het spijsverteringskanaal en veroorzaakt pijn. De apotheker kan dan voedingsadviezen en fytotherapie geven.Andere frequente oorzaken zijn gastro-intestinale infecties of gastro-enteritis, voedsel-intoxicatie en stress. Sommige geneesmiddelen zoals ontstekingsremmers irriteren het spijsverteringskanaal en kunnen ook pijn veroorzaken.Spijsverteringsstoornissen zijn over het algemeen onschuldig, maar sommige verschijnselen moeten een belletje doen rinkelen, en dan moet je een arts raadplegen. Je moet naar een arts gaan als de symptomen ineens opkomen, als je er geen goede verklaring voor hebt, als je hevige pijn hebt zoals messteken, als de symptomen aanhouden of te hinderlijk zijn, als je slikproblemen krijgt, als je koorts hebt of als de symptomen optreden na een reis.Bij weerkerende maagpijn moet je denken aan een zweer. Als je diarree hebt met koorts (meer dan 38,5°C), tekenen van uitdroging en hevige pijn, als je chronische diarree hebt of als er andere verontrustende symptomen zijn, neurologische symptomen bijvoorbeeld, moet je naar een arts gaan.Voorzichtigheid is geboden bij kinderen met braken of diarree. Kinderen drogen immers zeer gemakkelijk uit.Je moet ook op spreekuur gaan als er bloed zit in de stoelgang of het braaksel.In de maag baadt het voedsel in maagsap. Maagsap bevat zoutzuur, amylasen en proteasen, die het voedsel omzetten in een spijsbrij (chymus), die dan naar de twaalfvingerige darm (duodenum) wordt voortgestuwd. Goed kauwen is dus belangrijk opdat het voedsel goed zou worden doordrenkt door maagsap. Een gezonde voeding is ook belangrijk voor de werking van de maag. Vetten en vezelrijke voedingsmiddelen vertragen de maaglediging, terwijl suikers en koud voedsel de maaglediging versnellen. Koffie, thee, pepers en alcohol irriteren het maagslijmvlies. De maag wordt gecontroleerd door het parasympathische zenuwstelsel. Stress zal dan ook een negatieve invloed uitoefenen op de werking van de maag.Als de maag te veel maagzuur produceert, zal dat het slijmvlies irriteren en een gastritis of een zweer al dan niet met pijn veroorzaken. De pijn vermindert dan tijdens de maaltijd en zal na de maaltijd weer verergeren. Als de maag te weinig maagzuur afscheidt, zal je pijn voelen tijdens en op het einde van de maaltijd.Een relaxatie van de onderste slokdarmsfincter kan het terugvloeien van de zure maaginhoud, die de slokdarm irriteert, in de hand werken. We spreken dan van gastro-oesofageale reflux, een zeer frequent probleem.Naast geneesmiddelen zoals protonpompremmers, antacida en stoffen die het maagslijmvlies beschermen, zoals alginaten, bestaan er ook natuurlijkere remedies. Je kan het maag-darmsysteem versterken met bittere planten en je kan chronische stress verlichten met kalmerende planten. Ook klei kan de maag beschermen. Tijdens het eten mag je niet te veel drinken. Vloeistoffen verdunnen immers het maagsap, waardoor dat minder goed kan werken.Te veel lucht in de maag vermindert de tonus van de onderste slokdarmsfincter. Voedingsmiddelen die veel vezels en koolhydraten bevatten, zoals peulgewassen, kool en knollen, ondergaan fermentatie in de maag en zijn dus te mijden. Je mag ook niet te veel bruisdrank drinken. De maaltijden mogen niet te volumineus zijn en al zeker niet het avondmaal. Je moet het avondmaal overigens nuttigen meerdere uren voor het slapengaan. In geval van gastro-oesofageale reflux verdient het aanbeveling het hoofduiteinde van het bed te verhogen en op de linkerzijde te liggen om de terugvloei van zure maaginhoud tegen te gaan.